Iğdır Valiliğinden :
Tebliğ No :
İlimizde bayram ve çeşitli açılışlarda, düğünlerde, özel günlerdeve kutlamalarda havai fişek diye tabiredilen, proteknik maddelerin kullanımında artış olduğu görülmektedir. Bu maddelerin satış ve kullanımına ilişkin usul ve esaslar mevzuatta açıkça belirlenmiştir.Proteknik maddelerin izinsiz ve usulüne aykırı kullanımı, yeterli güvenlik önlemlerinin alınmaması gibi nedenlerle can ve mal kayıplarına neden olmaktadır.Bu maddeler toplumsal olaylarda güvenlik güçlerimize karşıda da kullanılmaktadır.Çocuk ve gençler arasında oyun ve eğlence aracı olarak kullanılan ve özel günlerde tüketimi artan maytap, çatapat, şerit halindeki kağıt kapsüller, oyuncak tabanca mantarları, mukavva kapsülleri, klorat ve fosfat karışımı ile üretilen oyuncak türü proteknik maddeler kazalar yolu ile istenmeyen yaralanmalara neden olduğu gibi, bu maddelerin küçük çocuklar tarafından yutulması karaciğer yetmezliğine kadar giden ve çocuklarımızın hayatını kaybetmesine yol açan zehirlenmelere neden olabilmektedir. Ayrıca, bu maddelerin izinsiz, zamansız veya uygunsuz yerlerde kullanımından ötürü toplumdakorku, heyecan ve panik yaşanmakta, halkın can ve mal güvenliği tehlikeye girmektedir.
29Eylül 1987 tarih ve 19589 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarakyürürlüğe giren 87/12028 Karar Sayılı Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına ilişkin Tüzüğün 2. maddesinde de tabir edildiği şekilde proteknik maddeler;
a)Oyun ve eğlencearacı olanpatlayıcımaddeler:İçinde taneli karabarut bulunan kurbağa ve böcek şeklindeki eğlence malzemesi, adi fırfırmaytapları, çiçek yağmuru saçan maytaplar,İspanyolmaytapları, şenlik mumları gibi kloratve fosfor karışımı ileüretilen patlayıcı oyuncak malzemeleri, şerit halindeki kağıt kapsüller, oyuncak tabanca mantarları, mukavva kapsülleri şeklinde ifade edilmiştir.
b)Şenlik ve işaret fişekleri:El maytabı ve çanak maytabı gibi her türlü maytapları, şenlik, işaret, aydınlatma fişekleri, veri işaret fişekleri, havai fişekler,patlaklı ve yıldızlı roketler ve demir yollarında uyarıamacıyla kullanılankestane fişekleri gibi her türlü fişekler ve roketleri, sinyal, gök yıldızlı ve kestaneli bombalar, renkli ve renksiz duman ve sis bombaları ile hakem bombası ve yer topları gibi her türlü proteknik bombalar, ateş çemberi, rozet güneşi, kayaş güneşi gibi her türlü döner mamuller, altın veya gümüş yağmuru, romen kandili, serpantin, mızrak, çin ateşi şeklinde ifade edilmiştir.
Halkımızın huzur ve güvenliğinin sağlanması amacıyla 5442 sayılı İlİdaresi Kanunu’nun 11/cve 66.maddelerinin verdiği yetkiye dayanarak,
Oyun ve eğlence aracı olan patlayıcı maddeler ile Şenlik ve işaret fişeklerininüretimi, satışı,satın alınması, taşınması ve kullanılması konusunda aşağıda belirtilen yasaklama, sınırlama ve kısıtlamalargetirilmiştir.
1-Oyun ve eğlence aracı olan patlayıcı maddeler ile Şenlik ve işaret fişeklerinin satışını sadece proteknikmadde üreticileri, 1.grup perakende av bayilerive 2.veya 3.grup proteknik madde satış izni bulunanlar yapacaktır. Bunların dışında Bakkal, Market, Pastane, Kırtasiye, Oyuncakçı, Çiçekçi Hırdavatçı gibi işyerlerinde Oyun ve eğlence aracı olan patlayıcı maddeler ile Şenlik ve işaret fişeklerinin satışıyapılmayacaktır.
2- Oyun ve eğlence aracı olan patlayıcı maddeler ileŞenlik ve işaret fişeği diye tabir edilen proteknik maddeleri ilimiz dahilinde üretmek veya işlemek isteyenler;87/12028 karar sayılı tüzüğün 4, 5, 6 ve 7.maddelerine göre Valiliğimize müracaatta bulunarak sırasıyla Kuruluş Ön İzni, Kuruluş İzni veİşletme İzni almak zorundadırlar.
3- Tüzüğün 91.ve 116. maddelerinde de belirtildiği üzere, proteknik maddelerinbrüt(5) kilogram üzerindekitüm satış işlemlerinin, patlayıcı madde depolarından yapılmasıve taşıma izin belgesi alınarak gideceği yere taşınması gerekmektedir.
4-Ancak, brüt 5 kilogramımaltındakiproteknik maddelerin gideceği yere taşınması için taşıma izin belgesi istenmeyecektir.
5-Oyun ve eğlence aracı olan patlayıcımaddelerin Iğdır ili dahilinde18 yaşından küçüklere satılması ve l8 yaşından küçüklerin bumaddeleri kullanması yasaktır.
6-11.07.2002 tarih ve 24812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren“Patlayıcı
Madde Ateşleyici Yeterlilik Belgesi Verilmesi Esas ve Usullerinin Belirlenmesi Hakkındaki Yönetmelik” hükümlerineistinaden“A Sınıfı”Patlayıcı Madde Ateşleyici Yeterlilik Belgesibulunmayanşahıslaraşenlik ve işaret fişeklerinin satılması yasaktır.
7-“A Sınıfı” Patlayıcı Madde Ateşleyici Yeterlilik Belgesi bulunmayan şahısların şenlik ve işaret fişeklerinikullanması yasaktır.
8-Şenlik ve işaret fişeklerinin, önceden müracaatla Valilik veya Kaymakamlıktan izin alınmadan kullanılması yasaktır.
9-27917 sayılı “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesive Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”gereğince eğlence amacıyla patlayıcı, maytap, havai fişek ve benzeri şeyleri kullanmak, ateşlemek gibi benzeri faaliyetlerin,
a)Çok hassas kullanımların (yataklı hizmet veren sağlık kurumları, eğitim dönemlerinde yatılı eğitim kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri gibi) bulunduğu alanlarda yapılması yasaktır. Ayrıca bu alanlarda konser, gösteri, miting, festival gibi açık hava faaliyetlerinin 24:00-07:00 saatleri arasında yapılması yasaktır.
b) Hassas Kullanımlar (konut, yataklı hizmet veren konaklama tesisleri, eğitim kurumları, açık arazideki ve yerleşim alanı içindeki sessiz alanlar gibi)ile az hassas kullanımların (idari ve ticaret binaları, çocuk bahçeleri, oyun alanları ve spor tesisleri gibi)bulunduğu alanlarda eğlence maksadıyla patlayıcı, maytap, havai fişek ve benzeri şeyleri kullanmak, ateşlemek gibi benzeri faaliyetler ancak İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile belirlenecek alanlarda ve saatlerde, 14.8.1987 tarihli ve 87/12028 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzüğün 117. maddesineistinaden yerel mülki amirinden izin alınarak yapılabilir.
c)Dini ve milli bayramlar ile yerel milli günler ve il genelinde yapılan festival gibi büyük kutlamalar dışında; eğlence maksadıyla patlayıcı maytap, havai fişek ve benzeri şeyleri kullanmak, ateşlemek gibi benzeri faaliyetler ancak İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile belirlenecek alanlarda ve saatlerde, 14.8.1987 tarihli ve 87/12028 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzüğün 117. maddesine istinaden yerel mülki amirinden izin alınarak yapılabilir.
d) İlimizde eğlence amacıyla, patlayıcı, maytap havai fişek ve benzeri şeyleri kullanmak, ateşlemek gibi benzeri faaliyetler ile konser, gösteri, miting, tören, festival düğün ve benzeri açık hava faaliyetlerinin yukarıda İl Mahalli Çevre Kurulunun belirlediği alanlarda saat:19:00-23:00 arasında yapılabilir.
e) Çok hassas kullanım alanları: Çok hassas kullanımların sınırlarından itibaren 250 metreyi içine alacak şekilde belirlenen alanıkapsayacaktır.
f)Hassas ve az hassas kullanımların bulunduğu alanlarda bu tür faaliyetlerden çevreye yayılan gürültü seviyesi Leq gürültü göstergesi cinsinden mevcut arka plan gürültü seviyesini 5 dBA’dan fazla aşmayacaktır.
10- Eğlence maksadıyla patlayıcı, maytap, havai fişek ve benzeri şeyleri kullanmak, ateşlemek gibi benzeri faaliyetlerin yapılacağı alanlar ile saatleri her yıl İl Mahalli Çevre Kurulu tarafından belirlenerek ilan edilecektir.
11-Şenlik ve işaret fişeklerinin kullanılacağı yer veya kullanılacak miktar göz önünde bulundurularak, Mülki Amirliklerce gerekli görülen hallerde, yeteri kadar yangın tüpü, yangın kovaları ve yeterince kum ile ambulans ve itfaiyenin bulundurulması sağlanacaktır.
12-Şenlik ve işaret fişeklerinin kullanılacağıalana görevliler haricindekilerin girmesini engelleyecek şekilde şerit veya bariyer ile tecrit önlemleri alınacaktır.
13-Şenlik ve işaret fişeklerinin ateşleme işini yapacak olanların ayırt edilmelerini kolaylaştıracak koruyucu gözlük takmaları, reflektörlü ikaz yeleği ve başlık giymeleri sağlanacaktır.
14- Kullanılacak Proteknik maddelerindevrilmemesi için sabitlenmesi veya desteklenmesi sağlanacaktır.
15-Proteknik maddelerin kullanılacağı alanda özellikle yanık tedavi malzemeleri içeren ilk yardım çantasıhazır bulundurulacaktır.
16- Yangın çıkmaihtimalinin yüksek olduğu, özellikle ormanlık alanların çevresinde ve yakınlarında havai fişek atımına müsaade edilmeyecektir.
17- İlimizde bulunan vesivil amaçlı olarak kullanılan havaalanına iniş-kalkış yapan hava araçlarınınuçuş emniyetinin sağlanması ve istenmeyen durumlarla karşılaşılmaması açısından özellikle havaalanı çevresinde kalan yerleşim bölgelerinde havai fişek atımına müsaade edilmeyecektir.Havaalanına yakın yerleşim bölgelerinde ise; havaalanına 2 km’ye kadar yakın alanlarda yapılacak olan havai fişek kullanımlarında Iğdır Devlet Hava Meydanı İşletmesi Müdürlüğü’ndenalınacak izin ve ilgili Mülki Amirliğin onayı ile müsaade edilecektir.
18- Gerek havai fişeklerden ve gerekse oyun ve eğlence aracı olan patlayıcı maddelerden üretim, depolama, satış, ithal, taşıma veya kullanma işlemleri esnasında bozuk oldukları anlaşılanlar veya üretim yerlerinde, satış yerlerinde veya depolarında yapılan denetim veya kontrollerde bozuk oldukları veya tehlike arz ettikleri belirlenenler19.09.l989 tarih ve 20287 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Patlayıcı Maddelerin Yok Edilme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik” hükümlerine göre imha edilecektir.
19- Yukarıda maddeler halinde belirtilen yasak ve sınırlamalara uymayanlar hakkında, suçun nevine göre 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 170,174,183 ve 194.maddesi, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun32 ve 36.maddesi, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 66. maddesi ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun20. maddesinin (h) bendi uyarınca gerekli adli ve idari işlemleryapılacaktır.
20- İzinsiz olarak havai fişek kullanımlarında yasal işlem yapılırken, havai fişeklerin nereden temin edildiği araştırılacak, havai fişekleri izinsiz olarak kullananlarla birlikte usulsüz olarak satışını yapanlar hakkında da cezai işlem uygulanacaktır.
21- Proteknik maddeleri yetkisiz olarak bulunduran ve satışını yapan iş yerleri (Bakkal, Market, Pastane, Kırtasiye, Oyuncakçı, ÇiçekçiHırdavatçı vb.)belirlenerek adli makamlardan alınacak arama kararı ile gerekli yasal işlem yapılacaktır.
22-Bu tebliğyayımlandığıtarihten itibaren yürürlüğegirer. Yayım tüm ilgililere, Iğdır İli ve diğer İlçelerde bulunanlara ilan ve tebliğ yerine geçer.
23- Bu kararı Iğdır Valiliği yürütür.
Tebliğ olunur.